چرا پیام‌رسان‌های داخلی این روزها خوب کار نمی‌کنند؟

شهرآرانیوز - بعد از فیلترشدن بخش زیادی از پیام‌رسان‌ها و شبکه‌های اجتماعی خارجی (ازجمله واتساپ و اینستاگرام) به دلیل شرایط ملتهب کشور در ما‌ه‌های اخیر، وزارت ارتباطات تمام توانش را در حمایت و پشتیبانی از پیام‌رسان‌ها و پلتفرم‌های داخلی گذاشته است. هرچند گاهی خبری از رفع فیلتر خارجی‌ها به گوش می‌رسد و دیروز هم یک نماینده مجلس از پذیرش شرایط ایران توسط واتساپ و اینستاگرام خبر داد. اما در میان گزارش‌های مختلف از میزان خسارت به کسب و کار‌های اینترنتی و حتی زیان و ورشکستگی اپراتور‌های ارائه‌دهنده اینترنت به دلیل فیلترینگ گسترده، آمار قابل‌تأمل و البته عجیبی از میزان کاربران فعال پیام‌رسان‌های داخلی منتشر شده است.

در این گزارش آمده است که بیشتر از ۳۱ میلیون کاربر به صورت روزانه از پیام رسان‌های داخلی استفاده می‌کنند و حدود ۷۰ میلیون کاربر هم به صورت ماهانه سراغ پیام رسان‌های داخلی  می‌روند. طبق این گزارش روبیکا با ۱۵ میلیون مراجعه روزانه پرترافیک‌ترین سکوی داخلی محسوب می‌شود و ایتا با  ۹.۲ میلیون، سروش پلاس با ۳.۵ میلیون و بله با ۳.۳ میلیون کاربر روزانه در رتبه‌های بعدی هستند. خیلی از کارشناسان این آمار را غیرواقعی می‌دانند. اما بعد از اختلال چندروز پیش «ایتا» چندنکته مهم آشکار شد. اول اینکه پیام‌رسان‌های داخلی هنوز به پایداری مناسب برای میزبانی کاربران نرسیده‌اند. تأخیر در اطلاع‌رسانیِ دلیل اختلال و زمان رفع آن هم نشان داد به چیزی بیشتر از صرفا یک پیام‌رسان داخلی خوب نیاز داریم.

اما در اطلاعیه روز گذشته پیام‌رسان «بله» بعد از اختلال، متوجه مشکلی گسترده‌تر شدیم. مدتی پیش اتحادیه اروپا شرکت توزیع داده «ابرآروان» را به اتهام همکاری در پروژه شبکه ملی اطلاعات و فیلترینگ گسترده اینترنت در ایران تحریم کرد. از آنجاکه  ۵۶ درصد دامنه‌ها در ایران از CDN و DNS ابری کلادفلر و ابر آروان به‌عنوان سرویس‌دهنده‌ی خارجی و داخلی خدمات ابری (Public Cloud) استفاده می‌کنند، پیش‌بینی می‌شد تحریم اتحادیه اروپا در بخش‌های مختلف توزیع داده و اینترنت کشور مشکلاتی ایجاد کند.

مدیریت «بله» در اطلاع‌رسانی درباره اختلال پیام‌رسانش آورده است:

 به دلیل تحریم سرور «سامانهٔ نامِ دامنه» (DNS Server) ابرآروان و اختلالات ناشی از آن، بله از ظهر امروز دچار اختلالاتی بوده است. این اختلالات، برای برخی از شما کاربران عزیز رخ داده؛ اما ممکن است در ساعات پیش‌رو با توجه به منطقهٔ جغرافیایی یا سرویس‌دهندهٔ اینترنت در برخی خدمات بله با اختلال روبه‌رو شوید. از این بابت متأسفیم.  
کارشناسان ما اقدامات لازم را برای حل این موضوع انجام داده‌اند؛ با این حال متأسفانه به دلیل ماهیت عملکردی «سامانهٔ نام دامنه»، تسریع در رفع سراسری این مشکل از دامنهٔ اختیار تیم توسعهٔ بله خارج است. امیدواریم این مشکل تا ۲۴ ساعت آینده برای همهٔ کاربران، در هر بخش جغرافیایی برطرف شود و سرویس‌دهی به حالت عادی بازگردد.

پس به نظر می‌رسد برخی از اختلالات در پیام‌رسان‌های داخلی فراتر از ساختار کلی‌شان باشد و تا زمانی که DNS آن‌ها از «ابرآروان» باشد و این شرکت تحت‌تحریم‌ها باقی بماند، اختلال مهمان گاه‌به‌گاه آن‌ها خواهد بود.